Okres
cesarstwa – od niezwyciężonych legionów do upadku moralnego
armii
Reformy
Pierwszych Cesarzy- Armia Bogów
Podczas
okresu wojen domowych w I wieku p.n.e.
zarówno uzbrojenie jak i szyk armii rzymskiej niewiele się zmienił.
Można
pokusić się na stwierdzenie, iż zapanował chaos w kwestii
organizacji armii. Kolejni wodzowie walczący o supremację
rekrutowali kolejnych żołnierzy w celu realizacji kolejnych działań
zbrojnych przeciwko swoim konkurentom. Dopiero
po zwycięstwie Oktawiana i ogłoszeniu go Princeps
senatus,
możliwe było rozwiązanie niepotrzebnej ilości legionów. Z
początkowej liczby
500.000 żołnierzy pozostało około 250.000.
Ta reforma w znacznym stopniu odciążyła skarbiec imperium jednak
koszty utrzymania armii były znaczne. Ponadto zdemobilizowanym
żołnierzom wypłacono jednorazowe odprawy oraz otrzymali oni
przydziały ziemi w Italii oraz w prowincjach rzymskich. Koszty tego
przedsięwzięcia poniósł
sam Oktawian, pokrywając go z prywatnych pieniędzy. Przyniosło mu
to znaczną popularność.
|
Uzbrojenie Gwardii Pretoriańskiej nie różniło się od zwykłego uposażenia legionisty |
Kolejna
reforma dotyczyła żołdu. W
roku 27 p.n.e.
senat rzymski przyjął uchwałę przyznającą osobom służącym w
straży
przybocznej Oktawiana,
podwójną stawkę żołdu który otrzymywali legioniści. W ten
sposób żołnierze Gwardii
Pretoriańskiej (cohortes
praetoriae),
otrzymali
sankcję prawną do legalnego funkcjonowania w ramach armii
rzymskiej. Legioniści natomiast musieli mieć zatwierdzony stały
żołd.
W
roku 13 p.n.e.
wprowadzono reformę
określająca czas trwania służby.
Od tego momentu legionista miał służyć 16
lat,
natomiast żołnierz gwardii pretoriańskiej 12
lat. Weterani
natomiast mieli pozostawać w stanie ,,czynnej rezerwy”. Oznaczało
to że w przypadku zagrożenia mieli się stawić w swoich
jednostkach i prowadzić z nimi działania.
Kolejna
zmiana nastąpiła w 5
roku n.e.
Wydłużono czas służby legionistów do 20
lat,
a pretorian do 16
lat. Natomiast
czas
''czynnej rezerwy'' do lat 5.
Rok
później Oktawian postanowił wprowadzić kolejną reformę tym
razem związaną z zabezpieczeniem
materialnym odchodzącego ze służby żołnierza. Weterani
mieli otrzymywać odprawy emerytalne, 3000 denarów dla legionisty,
5000 denarów dla żołnierza straży pretoriańskiej. Kwoty te miały
być wypłacane ze specjalnie utworzonego funduszu nazywanego skarbem
wojskowym (aerarium
militare).
Na
jego konto Oktawian przekazał jednorazową dotację o wysokości
170 milionów sestercji. Stałym
źródłem dochodu skarbu wojskowego miały być dwa
podatki:
-
5% podatek od spadków dla osób niespokrewnionymi z spadkodawcą;
-
podatek od sprzedaży publicznej o wartości 1% wartości przedmiotów
zbywalnych;.
Nad
aerarium
militare nadzór
sprawowali kolegialnie trzej urzędnicy pełniący wcześniej urząd
pretora.
Oktawian
zakazał także formalnie zawierania związków małżeńskich przez
żołnierzy podczas trwania służby wojskowej.