Rola Króla w Rzeczypospolitej Obojga Narodów (część 4)

DZIEJE AGONII

August II Mocny-
niestety jego przydomek odnosił
się jedynie do siły fizycznej

Elektor Saksonii August II Mocny został obrany na króla Polski w 1697 roku. Rozpoczął rządy mając w zanadrzu plany rozległych reform. Wszystko było by dobrze gdyby nie jeden błąd- król nie wziął pod uwagę zdania swoich poddanych. Ci w większości nie godzili się na zmiany. Kraj był w dodatku rozrywany od wewnątrz przez konflikty pomiędzy czołowymi przedstawicielami rodów magnackich. Król chciał jednak wzmocnić swoją pozycję w państwie. W tym celu wyruszył na wojnę z Turcją. Chciał odzyskać Podole oraz zdobyć Mołdawię i Wołoszczyznę. Wyprawa okazała nieudana. W październiku Brandenburczycy zajęli Elbląg, powołując się na niezapłacone długi potopu szwedzkiego. Król palił się do wojny jednak sejm uznał słuszność roszczeń elektora. Królowi nie udało się pchnąć szlachty na Brandenburgię. Szansa na odzyskanie Prus Książęcych przepadła bezpowrotnie. Jedynym sukcesem Augusta było odzyskanie Podola i zakończenie wojny z Turcją w 1699 roku. Króla niewiele obchodziły obowiązki wobec sejmu. Jako elektor Saksonii rozpoczął wojnę ze Szwecją która tak naprawdę odbywała się na terenie neutralnej Rzeczpospolitej.

Rola Króla w Rzeczypospolitej Obojga Narodów (część 3)

SNOPEK NA TRONIE CZYLI WAZOWIE NA TRONIE POLSKI

W wielu przypadkach królów z dynastii Wazów ocenia się jednolicie. Natomiast jest to olbrzymi błąd. Każdy z królów był inny miał inne podejście do ustroju, szlachty, czy też religii. Od właśnie tej podstawy zależała władza danego króla w ówczesnej Polsce.

Zygmunt III Waza- Zygmunt III Waza- król Polski w latach
1587-1632

Rola Króla w Rzeczypospolitej Obojga Narodów (część 2)

JEDNOŚĆ BEZ KRÓLA

Arcybiskup gnieźnieński Jakub Uchański herbu Radwan.
Interreks podczas dwóch pierwszych bezkrólewi.

Pomimo śmierci ostatniego z Jagiellonów i braku bezpośredniego następcy państwo polskie nie przeżyło kryzysu. Wręcz przeciwnie. Na obszarze całego państwa zawiązano konfederację. Konfederacja była formą sejmu który nie potrzebował króla. Rolę króla odgrywał arcybiskup gnieźnieński. Posiadał on na czas bezkrólewia tytuł interreksa. Zamiast sądów królewskich działały tak zwane „sądy kapturowe”. Państwo pomimo barku władcy działało nadal sprawnie. Trzeba również nadmienić iż konfederacje miały charakter zbrojny. Oprócz sprawowania rządów pełniły funkcje obronne państwa. Sejm elekcyjny odbył się w 1573 roku i to na nim uchwalono podstawowe zasady ustroju Rzeczpospolitej. Artykuły które zostały potem nazwane artykułami henrykowskimi zawierały w sobie wszystkie zasady na podstawie których funkcjonowała Rzeczpospolita przez kolejne ponad 200 lat. Artykuły henrykowskie były też nieodłączną częścią paktów konwentów czyli obietnic elekta dla szlachty. Jednak najistotniejsze były właśnie wcześniej wspomniane artykuły. W tych artykułach król uznawał wolną elekcję i i zrzekał się tytułu dziedzica. Dodatkowo zobowiązywał się nie decydować o wojnie i pokoju bez wiedzy i zgody parlamentu oraz utrzymywać stałe wojsko zaciężne z dochodów z królewszczyzny. Dodatkowo żeby zwołać pospolite ruszenie potrzebował zgody sejmu. Król musiał posiadać cały czas radę złożoną z 16 senatorów-rezydentów oraz zwoływać sejm raz na co najmniej 2 lata. Król uznawał też ze jeśli złamie dane obietnice lub pogwałci prawa szlachta ma prawo wypowiedzieć mu posłuszeństwo. Dodatkowo król był zobowiązany do uznania wolności wyznania dla obywateli.